Huyện Vĩnh Lộc là huyện có địa hình bán sơn địa, diện tích tự nhiên 15.408km2, gồm 15 xã 01 thị trấn, với 111 thôn, khu phố.
Theo sử sách ghi lại thời thuộc Hán thuộc huyện Tư Phố.
Thời Trần - Hồ: Tên gọi là huyện Vĩnh Ninh thuộc trấn Thanh Đô.
Thời Lê, Lê Sơ vẫn gọi là huyện Vĩnh Ninh, Lê Trung Hưng đổi là Vĩnh Phúc.
Thời Tây Sơn đổi là huyện Vĩnh Lộc. Tên Vĩnh Lộc có từ đây.
Thời Gia Long (1802) cho huyện Vĩnh Lộc nhập vào phủ Thiệu Hóa.
Minh Mệnh thứ 16 (1835) gọi là Phủ Quảng.
Sau cách mạng tháng Tám năm 1945 là huyện Vĩnh Lộc.
Thực hiện Quyết định số 177-CP của chính phủ về việc hợp nhất và điều chỉnh địa giới một số huyện của tỉnh Thanh Hóa. Ngày 26-8-1977, hai huyện Vĩnh Lộc và Thạch Thành đã chính thức hợp nhất thành huyện Vĩnh Thạch.
Ngày 30/8/1982 Hội đồng Bộ trưởng có Quyết định số 149-CP, tách Vĩnh Thạch thành 2 huyện Vĩnh Lộc và Thạch Thành. Tên huyện Vĩnh Lộc được gọi cho đến nay.
Thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24 tháng 12 năm 2018 của Bộ Chính trị về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã; Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25 tháng 5 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; Chỉ thị số 20-CT/TU ngày 15/3/2019 của Tỉnh ủy về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện. Kế hoạch số 58/KH – UBND ngày 13/3/2019 của UBND tỉnh về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Kết quả rà soát các tiêu chí toàn tỉnh dự kiến sắp xếp 145 xã, phường, thị trấn thành 67 xã, phường, thị trấn giảm 78 đơn vị (12,2%).
Ngày 29 tháng 3 năm 2019 UBND huyện Vĩnh Lộc Ban hành kế hoạch số 85/KH-UBND về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện.
Theo kế hoạch huyện Vĩnh Lộc sẽ sắp xếp 15 xã, 01 thị trấn thành 12 xã, 1thị trấn.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã nhằm tổ chức lại đơn vị hành chính phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển kinh tế-xã hội của huyện, khả năng quản lý của chính quyền cơ sở. Sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã gắn với việc mở rộng, thành lập đơn vị hành chính đô thị nhằm tăng tỷ lệ đô thị hóa; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức. Phát huy hiệu quả nguồn lực của Nhà nước và xã hội; nâng cao đời sống nhân dân, giữ vững quốc phòng an ninh, chính trị và trật tự, an toàn xã hội; không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và cuộc sống của nhân dân.
- Cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu phải có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, chịu trách nhiệm về quyết định của mình; coi trọng và làm tốt công tác tuyên truyền; kiên trì vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất cao trong hệ thống chính trị và sự đồng thuận ủng hộ của nhân dân.
- Để thực hiện đảm bảo việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã yêu cầu việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã phải căn cứ theo các nguyên tắc, tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên khu vực đồng bằng là 30km2, quy mô dân số đồng bằng trung du là 80.000 người trở lên, đối với thị trấn là 14km2, dân số là 80.000 người trở lên; đồng thời phải chú trọng cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, điều kiện địa lý, tự nhiên, cộng đồng dân cư và yêu cầu bảo đảm quốc phòng an ninh, chính trị, trật tự xã hội.
- Trong quá trình thực hiện phải đồng thời giải quyết chế độ chính sách hợp lý cho cán bộ, công chức, viên chức có liên quan và có lộ trình bố trí, sắp xếp bảo đảm đúng số lượng quy định.
Quy trình sắp xếp đơn vị hành chính được thực hiện theo lộ trình thời gian cụ thể gồm:
1. Thành lập Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính.
2. Xây dựng đề án chi tiết nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã.
3. Tổ chức triển khai; xây dựng, phê duyệt phương án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã; lập và niêm yết danh sách cử tri.
3.1. Triển khai kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện.
3.2. Phòng Nội vụ trên cơ sở danh sách các xã, thị trấn thuộc diện nhập đơn vị hành chính tổng hợp, xây dựng phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện, báo cáo UBND huyện.
3.3. UBND huyện báo cáo Ban thường vụ Huyện ủy cho ý kiến đối với phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện.
3.4. Căn cứ ý kiến của Ban thường vụ Huyện ủy, UBND huyện xây dựng phương án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính của địa phương, gửi Sở Nội vụ tổng hợp.
3.5. Lập và niêm yết danh sách cử tri:
UBND các xã, thị trấn thuộc phạm vi nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính lập và niêm yết danh sách cử tri theo quy định tại Nghị định số 54/2018/NĐ-CP ngày 16/4/2018 của Chính phủ hướng dẫn việc lấy ý kiến cử tri về thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính.
4. Xây dựng đề án chi tiết nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã.
Căn cứ phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn huyện được phê duyệt, UBND huyện xây dựng đề án chi tiết nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã.
5. Tổ chức lấy ý kiến cử tri về đề án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã.
UBND các xã, thị trấn thuộc phạm vi nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính chỉ đạo, hướng dẫn các thôn, tổ dân phố lấy ý kiến cử tri.
6. HĐND cấp xã thông qua đề án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính; hoàn chỉnh hồ sơ, báo cáo UBND huyện
Họp HĐND cấp xã: Trên cơ sở kết quả lấy ý kiến cử tri, UBND các xã, thị trấn thuộc phạm vi nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính trình HĐND cùng cấp xem xét, thông qua đề án.
7. Trình Ban Thường vụ Huyện ủy cho ý kiến, HĐND huyện thông qua đề án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã.
7.1. UBND huyện báo cáo Ban Thường vụ Huyện ủy cho ý kiến đối với đề án nhập, điều chỉnh, thành lập đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện tại phiên họp Ban Thường vụ Huyện ủy vào ngày 20/5/2019
7.2. UBND huyện tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Huyện ủy để hoàn thành hồ sơ, đề án trình HĐND xem xét, thông qua đề án.
8. Trình Sở Nội vụ thẩm định hồ sơ sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn huyện trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
UBND huyện chỉ đạo Phòng Nội vụ và phòng, ban, ngành liên quan, UBND các xã, thị trấn tham mưu, hoàn chỉnh hồ sơ, đề án, báo cáo Sở Nội vụ và các Sở, Ban, ngành thẩm định để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
9. Công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị sau khi sắp xếp, thành lập đơn vị hành chính.
Chậm nhất không quá 30 ngày, sau khi có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tổ chức lễ công bố Nghị quyết; kiện toàn, sắp xếp xong tổ chức bộ máy các cơ quan của đơn vị hành chính mới.
10. Thời gian thực hiện: Từ ngày 01/12/2019 tiến hành sát nhập
Chậm nhất không quá 30 ngày, sau khi có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tổ chức lễ công bố Nghị quyết; kiện toàn, sắp xếp xong tổ chức bộ máy các cơ quan của đơn vị hành chính mới.
- Những giải pháp cơ bản trong việc sắp xếp đơn vị hành chính mới:
1. Giải pháp về tổ chức sắp xếp bộ máy trong hệ thống chính trị.
2. Tổ chức đảng- đoàn thể chính trị- xã hội và các tổ chức khác.
Tổ chức đảng, đoàn thể, công tác đảng viên của các đơn vị hành chính mới sau khi sắp xếp thực hiện theo quy định của Điều lệ đảng, đoàn thể và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền cấp trên.
3. Tổ chức chính quyền địa phương:
Đại biểu HĐND của các ĐVHC xã trước khi sắp xếp hợp thành HĐND của ĐVHC mới và tiếp tục hoạt động cho đến hết nhiệm kỳ 2016- 2021 theo qui định tại Điều 134, Điều 136, Điều 137 Luật tổ chức chính quyền địa phương. HĐND của ĐVHC cấp xã mới sau khi sắp xếp bầu thường trực HĐND, ban của HĐND và thành viên của UBND.
4.Tổ chức đơn vị sự nghiệp trường học và trạm y tế:
Ổn định tổ chức các trường học trên địa bàn thuộc phạm vi sắp xếp để không anh hưởng tới việc duy chuyển của học sinh đảm bảo chất lượng dạy và học, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, cơ sở vật chất hiện có của các trường học.
Sát nhập các trạm y tế, đơn vị hành chính cấp xã thuộc phạm vi sắp xếp.
5. Giải pháp về chính sách hỗ trợ.
5.1 Đối tượng hỗ trợ
Cán bộ công chức cấp xã thôi việc do dôi dư sau khi sát nhập đơn vị hành chính, trừ các trường hợp nghỉ hưu, cán bộ cấp xã bị cách chức, bãi nhiệm không tiếp tục bố trí công tác, công chức cấp xã bị kỷ luật buộc thôi việc.
Viên chức đơn vị sự nghiệp thôi việc do dôi dư khi sắp xếp.
Người họat động không chuyên trách cấp xã thôi đảm nhiệm chức danh dôi dư sau khi sắp xếp ĐVHC.
5.2 Mức hỗ trợ
Đối với cán bộ, công chức cấp xã, viên chức do dôi dư ngoài hưởng các chính sách theo quy định thì được hưởng thêm trợ cấp một lần bằng 1,5 tháng tiền lương cho mỗi năm công tác từ nguồn ngân sách tỉnh.
Đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã dôi dư do sắp xếp ĐVHC được hỗ trợ 3 tháng phụ cấp của chức danh trước khi nghĩ việc. Trường hợp có thời gian đảm nhận chức danh từ 30 tháng trở lên thì được hỗ trợ thêm 01 tháng phụ cấp của chức danh trước khi nghỉ việc (áp dụng giống thôn).
Giải pháp chuyển đổi một số loại giấy tờ cơ bản của công dân.
Để tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi các loại giấy tờ tài liệu có liên quan, UBND cấp xã mới cần chỉ đạo, phối hợp với cơ quan công an, tư pháp và các đơn vị có liên quan lập kế hoạch chuyển đổi giáy tờ cho người dân. Phân công người phụ trách địa bàn, lịch làm việc với công dân theo từng thôn tổ dân phố trong đó yêu tiên thực hiện đối với những trường hợp người dân có nhu cấu chuyển đổi ngay, cấp bách.